de lijstverbindingen behoren tot het verleden!
de lijstverbindingen behoren tot het verleden!
Via een vreemde truc behaalden een aantal politieke partijen tijdens afgelopen verkiezingen meer zetels dan de kiezer ze gaf. Maar dat is afgelopen. De Eerste Kamer gaat de zogenaamde lijstverbindingen afschaffen.
Wat is een lijstverbinding? Het is een verbond tussen twee of meer partijen dat gebruikt wordt om meer zetels bij verkiezingen binnen te slepen. Misbruikt wat mij betreft.
Bij een verkiezing zijn er altijd een vast aantal zetels te behalen. 150 bijvoorbeeld in de Tweede Kamer. Of 29 in de gemeenteraad van Weert. Maar de kans is natuurlijk altijd erg klein dat alle partijen in Weert exact 1/29e of 2/29e of .../29e deel van alle uitgebrachte stemmen zullen krijgen.
Voorbeeld. Tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen in Weert behaalde de SP 3131 van de 21300 uitgebrachte stemmen. Dat komt neer op 4,26 zetels. D66 behaalde 1958 stemmen en dat komt neer op 2,66 zetels. Omdat D66 met die 0,66e zetel het dichtst van alle partijen bij één volle extra zetel zat ging de ‘restzetel’ naar hen waardoor ze er drie in de gemeenteraad kregen. Is er daarna nòg een restzetel te verdelen dan krijgt de partij die er het op één na dichtste bij zit ook een totdat in het geval van Weert alle 29 zetels gevuld zijn.
Misschien wat ingewikkeld maar wel logisch en tot zover niets vreemds.
Dat wordt het wel als partijen een lijstverbinding aangaan. Voor de kieswet vormen ze dan op papier dan één partij. Stemmen van die partijen worden bij elkaar opgeteld waardoor de kans groter is dat ze zo een restzetel bemachtigen. Die wordt dan weer onderling verdeeld.
Door deze truc heeft de PvdA bijvoorbeeld op dit moment in het Europees parlement méér zetels dan de SP terwijl de SP meer stemmen behaalde bij de laatste Europese verkiezingen.
En zoiets is natuurlijk krom. Het verdelen van de restzetels is al ingewikkeld genoeg. En dit soort trucjes zijn helemaal niet uit te leggen. De SP heeft er in Weert dan ook nooit aan meegedaan. Want let wel, als partijen een lijstverbinding aangaan hoeft dat helemaal niet te betekenen dat ze het inhoudelijk met elkaar eens zijn of zelfs maar op elkaar lijken. Het wordt puur en alleen gebruikt om meer zetels te behalen.
Maar dat is nu afgelopen. In navolging van de Tweede Kamer stemt nu ook de Eerste Kamer vóór het afschaffen van de lijstverbindingen. Iedere partij zal geheel op eigen kracht haar stemmen moeten halen en zo hoort het. Verkiezingen worden daarmee duidelijker en wat mij betreft ook eerlijker.
- Zie ook:
- Jeroen Goubet
