Weert

Inwoners van Tungelroy zijn niet blij met het plan voor een mestvergistingfabriek in het toekomstige Landbouw Ontwikkelingsgebied (LOG) vlakbij het dorp. De SP begrijpt waarom de mensen boos zijn, de mestvergistingfabriek zat namelijk niet in de oorspronkelijke plannen voor het LOG, die anderhalf jaar geleden met veel pijn en moeite tot stand zijn gekomen. Wat is mestvergisting, en wat vindt de SP van dit plan?

Wat is mestvergisting?

Een mestvergistingsinstallatie* zet mest om in biogas. Dat gebeurt door bacteriën die de mest vergisten. Organische stof in de mest wordt afgebroken en voor een deel omgezet in brandbaar gas, voornamelijk methaan (hetzelfde gas als aardgas) en koolstofdioxide. Het vergisten gebeurt bij een temperatuur tussen 30 en de 50 graden Celcius en in afgesloten tanks omdat er geen zuurstof uit de lucht bij de mest mag komen. Energie ui mestvergisting is duurzame energie.

Door het geproduceerde gas, biogas, te verbranden ontstaat uiteraard warmte. Die warmte wordt gebruikt voor het verwarmen van de vergistingtanks en de stallen van de varkensbedrijven die de mest leveren. Ook kan er elektriciteit opgewekt worden voor de fabriek, de varkensbedrijven en een deel dat over is, te leveren aan het elektriciteitsnet.

De stof die na vergisting overblijft wordt gedroogd en is geschikt als meststof in bijvoorbeeld potgrond. In de plannen voor de mestvergistingfabriek in Tungelroy wordt de benodigde mest via ondergrondse leidingen direct aangevoerd vanuit de vier varkensbedrijven in het LOG.

Een typische mestvergistingsinstallatie

Wat zijn de bezwaren van de SP?

Het grootste bezwaar voor de SP is de manier waarop het plan tot stand is gekomen. Niemand wist van niks, de inwoners van Tungelroy worden er plotseling mee geconfronteerd en voelen zich daarom belazerd. Want er is destijds met veel pijn en moeite een akkoord bereikt over het LOG. Het plotseling fors aanpassen van de plannen is niet eerlijk.

De SP heeft ook inhoudelijke bezwaren tegen de fabriek. Vooral omdat mooie plannen in de praktijk vaak minder goed uitpakken. Er zitten altijd haken en ogen aan. Ook bij deze mestvergistinginstallatie.

In de eerste plaats zit er in mest niet voldoende organische stof om het vergistingproces goed te laten verlopen. Er moet nog extra organische stof ‘bijgevoerd’ worden. De planmakers voor de vergistingfabriek stellen dat dit bijvoorbeeld afkomstig zou kunnen zijn uit afval van snoepindustrie in Weert. Houtsnippers, snoeimateriaal, voedselafval enzovoorts zijn ook geschikt. Hoe meer ‘bijvoerafval’, hoe efficiënter het proces. Al dat extra afval moet over de weg aangevoerd worden.

Je zou zo’n fabriek dus veel beter op een industrieterrein kunnen bouwen dichtbij de plaatsen waar het bijvoerafval geproduceerd wordt, en de fabriek hoofdzakelijk daarop laten draaien. Wanneer het mengsel dat vergist wordt voor meer dan 50% uit bijvoerafval bestaat moet de fabriek wettelijk sowieso op een industrieterrein gebouwd worden. Niet in de laatste plaats met het oog op ongelukken die zich voor kunnen doen.

Ook qua grootschaligheid hoort een mestveristingfabriek thuis op een industrieterrein. De fabriek beslaat een groot oppervlak en er zijn hoge tanks en silo’s nodig die het landschap ontsieren. En dat terwijl de grootschaligheid van het LOG, zelfs zonder plannen voor een fabriek, anderhalf jaar geleden de belangrijkste reden was voor het protest van mensen in de buurt.

Tot slot wordt de opbrengst van de fabriek waarschijnlijk te rooskleurig voorgesteld. De hoeveelheden geproduceerde warmte en elektriciteit vallen vaak tegen, dat wijst de praktijk uit. Er is veel energie voor nodig om het gistproces op gang te houden, de vergiste mest te drogen, kortom om de fabriek draaiende te houden. Daardoor blijft er minder warmte over voor de bedrijven rond de fabriek, en minder elektriciteit die aan het net geleverd kan worden.

De SP schiet het plan af?

Nog niet meteen. Maar er zijn grote bezwaren zoals de mening van de mensen in de omgeving, het transport van ‘bijvoerafval’ over de weg, de grootschaligheid van de fabriek, en de waarschijnlijk te rooskleurige opbrengstcijfers.

De SP is ook tegenstander van grootschaligheid in de landbouw en de veeteelt. Maar het is nu eenmaal zo dat we daar voorlopig nog mee opgescheept zitten. En in dat geval moet er maar het beste van gemaakt worden. Een mestvergistingfabriek kan zeker bijdragen aan het op korte termijn oplossen van het mestprobleem totdat de landbouw en veehouderij weer kleinschaliger wordt. Dat is een groot voordeel. Ook wordt het LOG voor een grootdeel zelfvoorzienend in energiebehoefte, en daardoor duurzamer.

Maar er is erg weinig bekend over wat er precies gaat gebeuren. Hoe erg misstaat de fabriek in het landschap, hoeveel procent ‘bijvoerafval’ is er nodig, hoeveel transport is er van en naar de fabriek nodig, hoeveel warmte en elektriciteit wordt er nu écht geleverd, produceert de fabriek vervuiling of herrie, hoe zit het met de veiligheid, kan de fabriek niet beter op een industrieterrein, kortom is alles wel haalbaar?

Het zou daarvoor nodig zijn om de plannen verder uit te werken, ook al stuit dat waarschijnlijk op weerstand bij de mensen in de buurt. Maar pas wanneer alles duidelijk is kan en wil de SP een conclusie trekken die gebaseerd is op inhoud en niet op emotie. Net als destijds met het LOG.

* Zo'n drie jaar terug was er plan voor een biomassacentrale in Nederweert. De SP was daar destijds tegen. De plannen voor de mestvergistinginstallatie in Tungelroy zijn echter wezenlijk anders en worden daarom ook anders bekeken door de SP.

Wikken en wegen: SP toch voorstander van LOG Maaseikerweg