Weert

Integriteit in de politiek is volop in het nieuws. Sterker nog het zal een belangrijk thema tijdens de Provinciale Statenverkiezingen worden. Hoe zit het bij de SP?

Laat ik hiermee beginnen. De SP kent een afdrachtregeling. Dat wil zeggen dat SP’ers een groot deel van hun vergoeding, of in het geval van bijvoorbeeld wethouders daadwerkelijk salaris, afdragen aan de partij. Raadsleden dragen 75% van hun vergoeding af. De partij financiert hier acties, drukwerk, cursussen, enzovoorts mee. En een belangrijk deel van het geld komt ook weer direct terug naar de lokale SP-afdelingen.

Deze regeling is ontstaan vanuit idealisme. Er waren en er zijn nog steeds mensen die niet alleen dingen voor geld doen en gelukkig ken ik er veel van. Bestuursleden, actievoerders, wijkcontactpersonen en anderen die actief zijn binnen de SP. Dat zijn geen gekozen volksvertegenwoordigers en ze krijgen geen vergoeding. Waarom gekozenen dan wel?

Dat is scheef vinden we bij de SP. Beiden steken er veel tijd in. Het accent komt zo ook nog eens op de fractie in de gemeenteraad te liggen en niet op het actievoeren op straat waar de SP zo’n waarde aan hecht.

Je loopt ook het risico dat gekozen worden voor mensen een doel is enkel omdat het geld oplevert. En daar raakt het aan die integriteit. Want als je voor het geld in de politiek zit dan begrijp je ook waarom het bij sommigen fout gaat met de bonnetjes. In een cultuur van ´ik mag er zelf best ook iets aan over houden´, ´als ik hem/haar help dan helpt zij/hij mij´, daar gaan declaraties natuurlijk ook een stuk gemakkelijker.

Voorkomt de afdrachtregeling integriteitproblemen? Een garantie is het natuurlijk niet. Maar het is een flinke stok achter de deur. In een afdrachtcultuur is er geen morele ruimte voor gegraai. Want als je ècht zou willen graaien dan verwerp je als eerste die afdrachtregeling!

En dat gebeurt ook wel eens. Als er mensen binnen de SP ontevreden zijn over de centen dan stappen ze er meestal uit. En in tegenstelling tot volksvertegenwoordigers die stoppen vanwege begrijpelijke redenen nemen deze lui hun zetel meestal mee.

Laatst nog in Eindhoven. Altijd hele verhalen over verschil van inzicht, onvrede, te weinig ruimte maar als puntje bij paaltje komt dan is de echte reden toch de afdracht. Kortom, huilie, huilie maar niet moven. Want als je blijft zitten dan ga je van een kwart raadsvergoeding naar het volle pond en als je de zetel teruggeeft dan krijg je niks meer!

Gelukkig is de steun voor de afdrachtregeling binnen de SP nog altijd groot.

Over het onderwerp wordt regelmatig op congressen en andere partijbijeenkomsten gesproken. Geen taboe. Er is dan altijd een grote groep die achter de regeling gaat staan en een kleine groep die de regeling nog niet eens zozeer verwerpt, maar zich wel afvraagt of dat die afdracht niet wat minder kan. Als het op stemmen aankomt is de verhouding altijd zo’n beetje negen tegen één.

Op dit punt ben ik heel principieel. Geen geknutsel aan de afdracht. Je staat achter het principe of niet. Ik draag graag af en de hele discussie rond integriteit sterkt mij daar in. En laat die bonnetjes ook maar zitten.

Jeroen Goubet

Uit 2012: Afdracht gered