Weert

De SP maakt zich zorgen over de bestemming van vervuild slib dat binnenkort tijdens saneringen uit de Tungelroysebeek in Weert gehaald zal worden. Het gaat met name om vervuiling door de metalen cadium en zink. De SP is bang dat het slib bijgemengd zal worden in verbrandingsovens. De partij heeft hierover in de Provinciale Staten vragen gesteld aan het provinciebestuur.

De bodem van de Tungelroysebeek is in het verleden ernstig verontreinigd geraakt met de zware metalen zink en cadmium. De oorzaak hiervan is het gedurende ongeveer honderd jaar lozen van vervuild water vanuit de zinkertsverwerkende industrie in Budel en in België. Hoewel de lozingen reeds vele jaren geleden zijn gestopt, zal de vervuiling nog honderden jaren blijven bestaan. SP Statenlid Pierre Diederen:

‘Het probleem met de vervuiling van zware metalen is dat die zware metalen niet door de mens en de natuur afgebroken of onschadelijk gemaakt kunnen worden. Saneren betekent daarom in de praktijk altijd verplaatsen van het probleem. Als het goed is wordt de vervuiling daarom ergens veilig neergelegd en ‘ingepakt’ waar het tot in lengte van dagen geen kwaad kan.

Volgens mij is het ergste wat men kan doen de vervuiling verspreiden en dat gebeurt als men het slib verbrandt en de verbrandingsproducten in rook en as niet speciaal behandelt. Ik ben met name bang dat men het slib zal gaan gebruiken om bij te mengen in verbrandingsovens , als dat zo is dan is er een echt schandaal’, aldus Diederen.

In het verleden zijn verschillende delen van de beek reeds gesaneerd. De bovenloop van de beek, een gebied dat zich met name in de gemeente Weert bevindt, moet echter nog gereinigd worden. Uit onderzoek van het waterschap Peel en Maasvallei blijkt dit gedeelte van de beek het meest ernstig vervuild. Wanneer er niet gesaneerd wordt kan het vervuilde slib losgewoeld worden, waardoor het al gereinigde gedeelte van de rivier stroomafwaarts opnieuw verontreinigd wordt.

De Tungelroysebeek is zo’n 34 kilometer lang en de belangrijkste rivier in Midden Limburg ten westen van de Maas. In vroeger tijden voerde de beek het water af dat ondergronds en via kleine beekjes vrij kwam uit de grote bos- en moerasgebieden rond Weert. Vanaf Tungelroy, ten zuiden van Weert, kon gesproken worden van een echte slingerend riviertje, vandaar de naam. De beek stroomt uiteindelijk uit in de Maas.

In de vorige eeuwen en met name de 20e is hieraan veel veranderd. Een groot gedeelte van de bos en moerasgebieden werd ontgint tot akkerland waardoor de Tungelroysebeek steeds meer een functie kreeg om het land te ontwateren. De slingerende beek werd rechtgetrokken en mede doordat er steeds meer meststoffen uit de omringende akkerlanden in de beek terechtkwamen ging de waterkwaliteit achteruit.

Het waterschap heeft sinds 2005 veel werk verricht aan de beek. Belangrijke waterthema’s die ze in deze beek heeft aangepakt, zijn waterconservering (water langer in het gebied vasthouden om verdroging tegen te gaan) beekherstel, bevordering van vismigratie door aanleg van vistrappen en herstel van vennen en natuurgebieden. Vanaf 2005 heeft het waterschap delen van de Tungelroysebeek heringericht. De beek is op veel plaatsen weer slingerend gemaakt zodat de natuur weer haar vrije gang kan gaan. Tegelijkertijd saneerde ze de beekbodems en oevers die in het verleden ernstig vervuild zijn geraakt met cadmium en zink.*

De vragen van de SP aan het college van Gedeputeerde Staten;
Aan het college van gedeputeerde staten,

Betreft: schriftelijke vragen ex artikel 38
Inzake: sanering waterbodem Tungelroysebeek.

Geachte college,

Door directe en indirecte lozingen van de zinkertsverwerkende industrie werd de waterbodem van de Tungelroyse beek en enkele zijbeken sterk verontreinigd met zware metalen.

Uit een onderzoek dat het waterschap Peel en Maasvallei in februari 2008 heeft afgerond, blijkt dat er in de bovenloop van de Tungelroysebeek boven de Zuid-Willemsvaart in Weert slib ligt dat ernstig vervuild is met onder andere de zware metalen Cadmium en Zink. Als dit vervuilde slib wordt opgewoeld en met het beekwater mee wordt gevoerd, dan zal het slib verder stroomafwaarts de bodem van de Tungelroysebeek kunnen vervuilen. Deze problematiek speelt al sinds jaar en dag en de resultaten van het onderzoek van het waterschap Peel en Maas zijn daarom nauwelijks verrassend.

Waterschap Peel en Maasvallei gaat, samen met het projectbureau Actief Bodembeheer de Kempen, de bovenloop van de Tungelroysebeek saneren. Het is zeker niet voor het eerst dat saneringswerkzaamheden aan of bij de Tungelroysebeek plaatsvinden.

De SP richt zich tot u met de volgende vragen:

• Welk overleg vindt plaats over bodemverontreinigingen als gevolg van de zinkertsverwerkende industrie tussen Belgisch Limburg en Nederlands Limburg en welke resultaten heeft dat overleg tot nu toe opgeleverd?
• Is het mogelijk om te achterhalen wie verantwoordelijk is voor de verontreiniging die verwijderd zal worden? Zo ja zullen de kosten van de sanering verhaald worden op de veroorzaker, zo nee waarom kan de veroorzaker niet achterhaald worden?
• Sinds wanneer wordt gewerkt aan de sanering van de waterbodem van de Tungelroysebeek? Welke resultaten werden tot nu toe bereikt, hoeveel hebben die saneringen gekost, wie draaide op voor de kosten en wie was verantwoordelijk voor de saneringen?
• Welke saneringen van waterbodem in het stroomgebied van de Tungelroysebeek wordt voorzien in de komende 10 jaren? Welke criteria worden gebruikt om te beoordelen of sanering van waterbodem noodzakelijk is?
• Wat is er gebeurd met het slib dat werd afgevoerd uit de waterbodem van de Tungelroysebeek en de zijbeken van de Tungelroysebeek? Hoeveel verontreinigd slib werd gestort zonder reiniging en waar werd het gestort? Hoeveel verontreinigd slib werd gezuiverd en waar (door welk bedrijf , door welke installatie) werd het slib gezuiverd? Wat is er gebeurd met de zware metalen of de verbindingen daarvan die overbleven na de reiniging van het slib? Hoeveel slib werd verbrand en in welke verbrandingsinstallatie gebeurde dat?
• Wat zal gebeuren met het verontreinigde slib dat bij de sanering die nu is aangekondigd zal worden verwijderd?
• Kunt u een globaal overzicht geven van de verwerkingsmethoden van verontreinigde gronden en van verontreinigd slib uit waterbodems? Kunt u daarbij een kosten indicatie geven? Kunt u daarbij aangeven welke bedrijven en welke installaties betrokken zijn? Kunt u aangeven hoe goot de verwerkingscapaciteit is van de verschillende methodes? Kunt u aangeven hoe de verschillende verwerkingsmethoden passen in het duurzaamheidstreven dat door de provincie onder de noemer Cradle to Cradle wordt gepropageerd?

Wij hopen dat u onze vragen binnen de daarvoor gestelde termijn schriftelijk wilt beantwoorden,

Met vriendelijke groet,

Pierre Diederen.

* Bron: Waterschap Peel en Maasvallei