Weert

 

---

Maandelijkse column door Jan Tak
"Maart 2010

 

---

Een rijdende bus zonder chauffeur is een gevaarlijk projectiel. Een samenleving zonder bestuur is dit ook.

De vorm van bestuur, die momenteel in Nederland en dus ook in Weert gehanteerd wordt, is letterlijk en figuurlijk een kostbare zaak.

Letterlijk, omdat het Weerter bestuur (alleen B&W plus raadsleden ) wat u geacht wordt op 3 maart te gaan kiezen een slordige anderhalf miljoen per jaar kost. Door u op te brengen!

Figuurlijk, omdat de huidige westerse bestuursvorm een, dikwijls bloedige, zwaarbevochten voorgeschiedenis kent.
Het recht van de (lichamelijk) sterkste maakte eerst de dienst uit. Daarna maakte de macht van het geld de wetten uit. Deze macht speelt heden ten dage zeker nog een belangrijke rol en is, naar mijn overtuiging, alleen maar enigszins te beteugelen door de politiek macht, als deze dat wil!

De vorengenoemde vormen van onderdrukking werden op een bepaalt moment, in de geschiedenis, door veel mensen niet meer geaccepteerd en op de heuvel tegenover de Acropolis in Athene werd de grondslag gelegd van onze huidige bestuursvorm de democratie ( letterlijk, volksregering). De toenmalige machthebbers accepteerden deze vorm meestal niet vrijwillig waardoor het volk dikwijls met geweld deze vorm afdwong. In Engeland onthoofde men de koning Karel I in 1649 waardoor deze zijn hoofd en zijn goddelijk recht verloor. De Amerikaanse Vrijheidsoorlog 130 jaren later had als motto: "Alle mensen zijn gelijk geschapen". De Franse Revolutie ongeveer tien jaar later beaamde dit met: "Vrijheid, Gelijkheid,Broederschap" waaruit de Verklaring van de Rechten van de Mens geboren werd. Ongeveer zestig jaar later omstreeks 1850 kwamen Hongaren, Italianen, Duitsers en Ieren in opstand tegen hun machthebbers, die op eigen gewin uit waren, terwijl de Russen in 1905 het geduld met hun overheersers verloren.

Vanuit deze geschiedenis is onze huidige democratische = volksregering geboren met zijn rechten en plichten en vier soorten vrijheid waarvan de burgerlijke vrijheid (het recht van personen op bescherming van lijf en goederen) en de vrijheid van meningsuiting mij het meest aanspreken. Het uitgangspunt is dat elk recht van de burger dat het welzijn van de gemeenschap benadeelt, onjuist is.

Op 3 maart hebben wij het recht, door onze voorvaderen bevochten, om ons lokaal bestuur te kiezen. We hoeven er niet meer voor te vechten. Een kostbare zaak mede door het feit dat de landelijke overheid, naar mijn inschatting, aan invloed gaat inboeten. Europa bepaalt de grote regels en landelijk geeft invloed af aan lokaal ( veiligheid, Wmo zijn enkele voorbeelden).

We kunnen ons natuurlijk afvragen of onze democratische bestuursvorm zaligmakend is. Er bestaan verschillende democratische bestuursvormen, Amerika kiest bijvoorbeeld uit twee partijen terwijl de directe democratische bestuursvorm niet bestaat en nog het dichtste benaderd wordt door enkele Zwitserse kantons (door referenda en het direct kiezen van de president).

Het direct democratische wordt nevelig na de verkiezingen. Partijen gaan onderhandelen over programmapunten om een coalitie te kunnen vormen die het voor het zeggen heeft. U als kiezer kan over dit handelen geen invloed meer uit oefenen. Ook de partijdiscipline gaat een grote rol spelen. Het is in de vier jaren dat ik in de raad zit maar een enkele keer voorgekomen dat een lid van een fractie anders stemde dan zijn fractiegenoten. Het is een soort doodzonde, terwijl ik het normaal vind dat ik het dagelijks oneens ben met mijn vrouw. In de raad gaan alle handen van een fractie omhoog of blijven omlaag. Merkwaardig. Dat dit komt door afspraken en het partijprogramma is voor ingewijden vanzelfsprekend maar voor menig burger niet meer te volgen.

De helft van de raadsvoorstellen hebben geen direct verband met een programma. Daarnaast omstandigheden veranderen dagelijks en vragen om flexibiliteit en zijn niet gebaat met starheid van een programma maar zijn gebaat bij betrokkenheid van het welzijn van de mensen. Als er brand uitbreekt bij mijn buurman moet ik me niet angstvallig vasthouden aan mijn voorgenomen beloofde besparing op waterverbruik, maar gaan spuiten!

Onze unieke eigenheid laten we vermoorden door de systemen die we zelf geschapen hebben en daarmede verdwijnt ook onze betrokkenheid met elkaar!

Nog erger, we verbergen ons soms achter de systemen. Als een raadslid van een andere partij na afloop van een vergadering zegt: "Ik was het eigenlijk wel met jullie eens, maar ja?", geloof ik niet dat de democratie met dit systeem gebaat is. Mensen zitten niet te wachten op systemen en spelletjes maar vragen aandacht en betrokkenheid.
Misschien is het dat wat u als kiezer weerhoudt om enthousiast te gaan stemmen.

Toch wil ik met klem een beroep op u doen om wel te gaan stemmen. Zoals ik heb uitgelegd, het is een kostbaar en zwaar bevochten recht en naar mijn mening het minste slechte van alle, bij mij, bekende systemen. Wij zijn nu eenmaal onvolmaakte mensen, ook uw bestuurders.

Tot de volgende keer. Jan Tak