Judasoren en elfenbankjes
Judasoren en elfenbankjes
Maandelijkse column door Herman Beuvens
September 2010
Het is net september en overal in de natuur zijn de paddenstoelen al tevoorschijn gekomen. Ze groeien vrij snel, op de meest vreemde plaatsen en vaak in het donker waar nauwelijks andere planten kunnen groeien. Geen wonder dat er over paddenstoelen allerlei verhalen in omloop zijn.
Een van die verhalen is dat van de vlier en de judasoren. Judasoren zijn paars-bruine bekerzwammen, enkele centimeters groot die bij voorkeur op stammetjes van de vlier groeien. Maar waar komt nu de naam judasoor vandaan?
U kent allen wel het Bijbelse verhaal over het verraad van Judas. Toen Judas zijn verradersloon had ontvangen kreeg hij spijt van zijn daad en wilde hij zich gaan verhangen. Alle bomen en struiken echter hadden van zijn verraad gehoord en spraken af dat ze hem niet zouden helpen. Dus elke boom of struik waar Judas langs kwam liet prompt al zijn takken slap hangen zodat Judas zijn plan niet kon uitvoeren. Alleen de vlier niet. Die had niet opgelet en had dus niet gehoord wat de andere bomen en struiken hadden afgesproken. Zo kon Judas met de hulp van de vlier toch nog zijn plan uitvoeren. Als straf heeft de natuur daarom tot in de lengte der dagen de vlier voorzien van judasoren.
Judasoren zijn zeker niet zeldzaam maar nog minder zeldzaam zijn elfenbankjes waarschijnlijk omdat er meer elfjes zijn dan judassen. Ze vormen zitbankjes aan stammetjes en takken, enkele centimeters tot zo'n 10 centimeter groot en hooguit een tot anderhalve centimeter dik. De kleur aan de bovenkant is vooral bij het gewone en het gezoneerd elfenbankje heel variabel maar de onderkant van alle elfenbankjes is altijd wit tot heel licht crèmekleurig. Daarmee kunt U een elfenbankje gemakkelijk onderscheiden van de grijze buisjeszwam. Deze lijkt sprekend op het gewone elfenbankje en komt ook veel voor maar heeft een licht tot donkergrijze onderkant.
Een ander duidelijk kenmerk van het elfenbankje is dat die hoedjes of consoles heel taai zijn. U kunt ze heel moeilijk scheuren en als het lukt dan is de scheurrand heel pluizig.
Overigens als U ze wilt determineren is de onderkant van paddenstoelen minstens net zo belangrijk als de bovenkant. Daarom heeft iemand die paddenstoelen zoekt altijd een klein zakspiegeltje bij zich om onder de hoedjes te kunnen kijken.
Herman Beuvens
