Weert gaat zieke kastanjes bij wijze van proef behandelen
Weert gaat zieke kastanjes bij wijze van proef behandelen
De gemeente wil enkele kastanjebomen die geïnfecteerd zijn met de kastanjebloedingsziekte bij wijze van proef een warmtebehandeling gaan geven. Dat is de uitkomst van een presentatie en een klein inspectierondje langs enkele zieke bomen in Weert. Ook de SP was uitgenodigd omdat de partij eind vorig jaar vragen stelde over de warmtebehandeling.
De presentatie werd gegeven op de gemeentewerf door de heer Suijkerbuijk, een boomdeskundige van het bedrijf PROP boomtechniek. Suijkerbuijk is dè expert in Nederland op het gebied van de warmtebehandeling omdat hij de techniek in samenwerking met de Universiteit van Wageningen ontwikkelde. Bij de presentatie waren de SP en ook enkele medewerkers van de gemeente aanwezig.
IN WEERT STAAN IN HET STEDELIJK GEBIED ZO'N 850 KASTANJES OP EEN TOTAAL VAN 40.000 BOMEN
In Weert staan in het stedelijk gebied zo’n 850 kastanjes op een totaal van 40.000 bomen. Van 40 bomen is het bij de gemeente in ieder geval al bekend dat ze zijn geïnfecteerd met de bloedingsziekte, maar dat zijn cijfers uit 2013. Het is bekend dat in het hele land de ziekte inmiddels steeds sneller om zich heen grijpt dus de verwachting is dat het inmiddels wel eens om veel meer bomen zou kunnen gaan. Enkele bomen zijn ook al gekapt. Nog dit jaar vindt er overigens een nieuwe inspectieronde plaats.
In 2002 kwamen de eerste meldingen van de bloedingziekte in Nederland vanuit de regio Rotterdam. Inmiddels heeft de ziekte die veroorzaakt wordt door een voor de mens overigens ongevaarlijke bacterie zich over het hele land verspreid. Dat een bacterie de boosdoener is werd in 2005 ontdekt.
De bacterie vestigt zich in het cambium van de boom. Dat is een dunne cellaag op de overgang tussen de bast van de boom en het onderliggende hout. Vanuit het cambium groeit de boom. De bacterie tast de cellen aan waardoor er littekenweefsel, bij bomen en planten anders bekend als kurk, wordt gevormd. Dit blokkeert de sapstroom in de boom waardoor takken boven de infectie geen water meer krijgen en uiteindelijk sterven. De infectie uit zich doordat er wondvocht uit de boom vrijkomt. Aan de lucht oxideert dit sap waardoor het rood kleurt - vandaar de naam bloedingziekte – en uiteindelijk een zwarte plakkerige plek op de bast achterlaat . In een later stadium begint de bast open te scheuren.
In 2012 werd ontdekt dat de bacterie gevoelig is voor warmte. Wanneer het cambium op een geïnfecteerde plek gedurende zo’n 48 uur tot 39 à 43 graden verwarmt wordt sterft de bacterie. De boom is dan niet genezen maar wel bacterievrij en kan zelf aan zijn herstelproces beginnen. Opvallend: proefondervindelijk is vastgesteld dat bij geen enkele boom die bacterievrij is gemaakt besmetting opnieuw optreedt!
DE WARMTEBEHANDELING IS SINDS 2015 EEN BEPROEFDE METHODE
De warmtebehandelingstechniek is sinds 2015 een beproefde methode. De techniek wordt nog steeds verder geoptimaliseerd maar is dus effectief en inzetbaar. Met behulp van slangen die in een mat verweven zijn wordt de stam van de boom en eventueel delen van de onderste takken omwikkeld. Door de slangen wordt warm water gepompt. De verwarming en de pomp worden elektrisch aangedreven. Tot slot bevat het systeem een computer die via sensoren de temperatuur van de buitenlucht, het water in het systeem, de temperatuur op de bast van de boom en via kleine boorgaatjes in het cambium meet. De computer zorgt ervoor dat de temperatuur in het cambium constant blijft.
De heer Suijkerbuijk bevestigde ook de stelling van de SP dat de behandeling goedkoper en milieuvriendelijker is in vergelijking met kap. Een behandeling van één boom kost gemiddeld zo’n 1300 euro met alles erop en eraan. Kappen is zeker twee keer zo duur. Ook is de methode milieuvriendelijker. Niet alleen omdat de boom behouden blijft maar ook op het gebied van CO2 uitstoot. Een warmtebehandeling scheelt 900 kilogram CO2 uitstoot ten opzichte van kap. De kosten aan elektriciteit voor één behandeling bedragen zo’n dertien euro.
Na afloop werden enkele bomen geïnspecteerd. De medewerkers van de gemeente kregen goed uitgelegd waar ze op moeten letten om vast te stellen of een boom geïnfecteerd is.
Een geïnfecteerde boom aan het Keyserbosch
Enkele witte paardenkastanjes aan de Schuttebeemd, waaronder één heel mooi exemplaar, bleken al vrij ver heen. Suijkerbuijk gaf aan dat iedere boom in principe te behandelen is maar dat bij grote bomen waar ook takken al voor een groot deel zijn geïnfecteerd behandeling ingewikkeld en erg duur wordt omdat maatwerk nodig is. Hij adviseerde dat alleen te doen als een boom zeer beeldbepalend voor de omgeving is. Maar over het algemeen, hoe meer geïnfecteerd hoe zwakker de boom al is, hoe duurder en hoe minder effectief de behandeling wordt. Op een gegeven moment moet toch besloten worden om te kappen.
Ook adviseerde hij enkel witte paardenkastanjes en geen rode paardenkastanjes te behandelen. Bij rode paardenkastanjes verloopt het ziektebeeld veel sneller. Soms is een boom al binnen een half jaar dood. Triest genoeg is de rode paardenkastanje als soort in Nederland min of meer als verloren te beschouwen.
Aan het Keyserbosch zag het er beter uit. Alle kastanjes daar bleken in prima conditie en niet ziek te zijn op één na. Dit ene exemplaar was volgens Suijkerbuijk bij uitstek een exemplaar waarvoor behandeling zin had. Natuurlijk interessant om besmetting van de gehele bomengroep te voorkomen.
Een gezonde boom enkele meters verderop
De medewerkers van de gemeente weten nu waar ze op moeten letten en zullen in de komende tijd een aantal zieke bomen die voor behandeling in aanmerking komen uitzoeken. Het voornemen is om vervolgens een behandelproef te starten.
Een leerzame middag met als resultaat dat een eerste stap gezet is om kastanjebomen in Weert te behouden!
- Krijgen zieke kastanjebomen in Weert een behandeling of de zaag?
- www.propboomtechniek.nl (inclusief leerzaam introductiefilmpje)
- Zie ook:
- Groen
