Sterk staaltje Limburgse waterbouwkunde: ‘Je kunt het zien als een soort Lego-waterzuivering…’
Sterk staaltje Limburgse waterbouwkunde: ‘Je kunt het zien als een soort Lego-waterzuivering…’
Vanaf eind dit jaar krijgt de Weerter waterzuiveringsinstallatie aan de Graafschap Hornelaan een flinke opknapbeurt. Onderdelen van één van de oudste zuiveringen in Limburg zijn aan vervanging toe, lozingsnormen worden strenger en er zijn verbeteringen mogelijk zowel op technisch als op ICT-gebied. En Limburg is op die laatste twee vlakken absoluut koploper in Nederland. Een delegatie van Weerter raadsleden en de wethouder ging vandaag op werkbezoek in Roermond en Simpelveld.
In Nederland waterland zijn er nogal wat overheidsinstanties actief op watergebied. De belangrijkste spelers zijn;
- Gemeenten die grotendeels de rioleringen op hun eigen grondgebied beheren,
- Het waterschap dat verantwoordelijk is voor beheer van het oppervlaktewater en veiligheid, tegen bijvoorbeeld overstromingen
- De drinkwatermaatschappij die drinkwater produceert en het leidingnet voor drinkwater beheerd
- En de minst bekende, het waterschapsbedrijf dat verantwoordelijk is voor waterzuivering en ook met name de grote transportriolen naar de zuiveringsinstallaties.
Het Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) is verbonden aan het Waterschap Limburg maar opereert zelfstandig. Het WBL zuivert het afvalwater van 493.000 Limburgse huishoudens en 30.000 bedrijven. Het gaat daarbij om 150 miljoen kubieke meter water per jaar. Dat is eenzelfde hoeveelheid die in gemiddeld acht dagen door de Maas stroomt!
WBL produceert 100.000 ton gedroogd rioolslib per jaar. Ongeveer de helft daarvan wordt verbrand in de ENCI-fabriek in Maastricht ten behoeve van de cementproductie. Zou je alle riolen en zuiveringsinstallaties die WBL in beheer heeft in één keer moeten vervangen, zeg maar de ‘dagwaarde’ van alles, dan zou dat zo’n 14 miljard euro kosten.
Genoeg cijfertjes. WBL heeft in de afgelopen jaren enkele interessante ontwikkelingen doorgemaakt.
Ten eerste een verandering van inzichten. Het gezuiverde water uit de zuiveringsinstallaties wordt nu grotendeels geloosd op het oppervlaktewater maar dat is eigenlijk zonde. Je kunt het ook leveren aan de industrie, aan tuinkassen, gebruiken voor bevloeiing van landbouwgebied of heel gericht inpompen om droogte in bepaalde gebieden tegen te gaan. Dat gaat de komende jaren steeds meer gebeuren.
Rioolslib kan gebruikt worden om bio-energie op te wekken. Door vergisting kan biogas gemaakt worden wat qua samenstelling (methaan) gelijk is aan aardgas en dus zo gebruikt kan worden. De industrie kan het gebruiken, er kunnen voertuigen op rijden en het kan verbrand worden om er stroom mee te maken. WBL wil in 2025 dan ook volledig zelfvoorzienend in energie zijn.
Ten tweede is er enorm geïnvesteerd in ICT. Alle zuiveringsinstallaties, gemalen, pompen, enzovoorts worden aangestuurd vanuit één controlekamer in Roermond. Dat was dan ook de eerste stop tijdens het werkbezoek.
Er is altijd overzicht. Er kan razendsnel ingespeeld worden op storingen. In de komende jaren worden er ook gemeentelijke gemalen en pompen aangesloten op het centrale systeem via draadloze verbindingen. WBL verwacht binnen vijf jaar één beeld van het gehele Limburgse rioolstelsel te hebben. Het verzamelen van al die data leidt tot kennis en een grotere betrouwbaargeid van het systeem. Storingen, beschadigingen en vervanging van riolen, pompen enzovoorts kunnen er wellicht zelfs mee voorspeld worden. En dat leidt natuurlijk tot lagere kosten en een lagere waterschapsbelasting.
Ten derde heeft de techniek van waterzuivering niet stilgestaan. De installaties zijn efficiënter, energiezuiniger en vooral een stuk kleiner dan in het verleden. Waar ik bij een waterzuivering een blijkbaar terecht beeld had van enorme verzonken ronde betonnen bakken zijn het tegenwoordig kleinere demontabele tanks die in een flinke achtertuin passen. De nieuwe installatie beslaat maar 25% van het oppervlak van een oude installatie en is helemaal bovengronds.
Een vooral dat demontabele is opvallend. De tanks bestaan uit losse onderdelen die in elkaar gezet worden. Ze kunnen op ieder moment groter of kleiner gemaakt worden en uit allerlei materialen bestaan die het gemakkelijkst voorhanden zijn. Beton, staal en zelfs hout. De pompen, filters en alle andere technische installaties zijn in losse containers geplaatst. Die kunnen per vrachtwagen aangevoerd worden. Alles zit aan elkaar vast met snelkoppelingen. Aankoppelen, loskoppelen of zelfs het vervangen van losse pompen in de containers kan binnen enkele uren.
‘Je kunt het een beetje zien als een soort van Lego-waterzuiveringsinstallatie’, zo vertelde onze gids in Simpelveld, de tweede stop tijdens het werkbezoek. ‘Alles past en klikt op elkaar’. WBL heeft in Simpelveld sinds eind 2016 een nieuwe installatie in bedrijf.
Weert krijgt ook zo een installatie. WBL gaat tot 2027 in heel Limburg zo’n 60 à 70 miljoen investeren in deze nieuwe installaties.
En WBL loopt daarmee ver voorop. Qua ICT, de aansturing. En qua techniek, de Lego-waterzuivering. Niet alleen in Nederland, maar in Europa en misschien wel de hele wereld. Er is dan ook zeer veel interesse in de Lego-waterzuivering van over de hele wereld maar met name vanuit het Midden-Oosten.
De Weerter delegatie bestond niet uit arabieren maar was zeker ook onder de indruk. De hoogstgelegen Nederlandse provincie troeft de polder af. Geen staaltje Hollandse maar Limburge waterbouwkunde dat wereldwijd hoge ogen gooit!
Jeroen Goubet
- Zie ook:
- Jeroen Goubet
