Weert

Hoewel de lente nog niet is aangebroken beginnen links en rechts toch al een heleboel planten in bloei te komen. Daarmee bedoel ik niet de krokussen en de sneeuwklokjes maar de bloeiende planten die ik bedoel zijn de katjesdragers, bomen en struiken waarvan de bloemen zogenaamde katjes zijn.

Katjes zijn enkele cm?s lange trossen blaadjes die aan een stengel hangen. Daartussen hangen dan de meeldraden en/of de stempels. Hoe de bloemen van die planten aan de naam katjes komen heb ik (nog) niet kunnen ontdekken. Misschien is de naam afkomstig van de katjes van de wilgen, omdat die als ze nog niet helemaal open zijn een zilverachtig vachtje hebben.

Maar voor de wilgen is het nu nog te vroeg om te gaan bloeien, hoewel de eerste zilveren katjes beginnen al voorzichtig naar buiten te gluren. De katjesdragers die het eerst in bloei komen zijn de hazelaar en de els.
Zowel de hazelaar als de els hebben aparte mannelijke en vrouwelijke bloemen die echter wel beiden aan een en dezelfde struik of boom zitten. De mannelijke bloemen van de hazelaar zijn de katjes. Ze vallen onmiddellijk op en ze zijn het eerste teken dat de winter op zijn retour is.

Deze katjes produceren grote hoeveelheden stuifmeel dat vrijelijk in de lucht terecht komt. Het allergrootste gedeelte van dat stuifmeel gaat natuurlijk verloren maar een heel klein gedeelte komt bij de vrouwelijke bloempjes terecht. Die zijn klein, hoogstens 1 tot 1,5 mm groot, ze zijn rood en zitten rechtstreeks op het hout. Toch zullen uit die bloempjes straks in het najaar de hazelnoten komen.

De mannelijke bloemen van de els lijken op die van de hazelaar en net als die bloemen stoten ook zij grote hoeveelheden stuifmeel de lucht in. De vrouwelijke bloemen van de els zijn heel wat groter dan die van de hazelaar. Het zijn ronde groene bolletjes die straks de elzenpropjes vormen.

Omdat het stuifmeel van deze katjesdragers niet door insecten maar door de wind op de vrouwelijke bloemen terecht komen noemen we ze ook wel de windbloeiers. Hele beruchte windbloeiers zijn de grassen en de berken. Berucht omdat ze zoveel stuifmeel produceren dat mensen die daar gevoelig voor zijn er erg veel last van krijgen: hooikoorts!

Herman Beuvens