Kikkers en padden
Kikkers en padden
Maandelijke column door Herman Beuvens.
Maart 2007
De winter loopt op een einde en het kan nog eigenlijk wel koud of op zijn minst nog fris zijn buiten. Toch zijn daar al veel dieren actief en sommige zelfs al druk bezig met de voortplanting. Dit zijn de kikkers en de padden die, afhankelijk van de soort, nu al bezig kunnen zijn met de paring.
Degene die daar het eerst mee begint is de bruine kikker. We kunnen hem vinden op alle vochtige plaatsen die niet het hele jaar door bevroren zijn dus ook bij U in de tuin. Voor mensen die zelf groenten in hun tuin kweken is de bruine kikker een hoog gewaardeerde medewerker. Hoewel ze allerlei insecten eten hebben ze namelijk een voorkeur voor slakken.
Bruine kikkers zijn overwegend landdieren, alleen voor hun voortplanting zoeken ze water op. Bij ons is hij daar al vroeg mee bezig, in de Alpen echter, waar hij ook voorkomt, wacht hij daar echter nog een paar maanden mee. Bruine kikkers zijn voor wat betreft het leggen van hun eieren bijzonder honkvast. Ze gaan elk jaar terug naar die plas of die sloot waar ze als kikkervisje uit het ei zijn gekomen. De eieren die de vrouwtjes leggen worden, zowel bij kikkers als bij de padden, buiten het lichaam bevrucht.
Voor de bevruchting klimt het mannetje op de rug van een vrouwtje en houdt haar stevig met zijn voorpoten omklemd. De wijze waarop hij dat doet is afhankelijk van de soort: of vlak voor de achterpoten van het wijfje of in haar oksels.
Om een betere grip te krijgen op de doorgaans glibberige huid van zijn partner groeien in de paartijd aan de duimen van de voorpoten van het mannetje uitsteeksels, de zogenaamde borstels, waardoor hij meer houvast krijgt op het vrouwtje.
Wanneer zij de eieren afzet, stoot het mannetje zijn sperma uit waardoor de eitjes, buiten het lichaam van het vrouwtje in het water, worden bevrucht.
Kikkers zetten hun eitjes af in grote klonten en dat is meestal binnen een paar seconden gebeurd. Bij de bruine kikker drijven die al grote klodders kikkerdril aan het wateroppervlak. Ook de groene kikker, die daar pas later mee begint, zet de eitjes af in klonten maar deze zijn kleiner en worden door de kikker zoveel mogelijk aan waterplanten vastgehecht. Daardoor zijn ze wat beter beschermd en dat is hard nodig want kikkerdril is een gewaardeerd voedsel voor veel dieren.
Bij padden gebeurt de bevruchting op dezelfde manier als bij de kikkers. Ook hier omklemt het mannetje het vrouwtje totdat zij, in het water, haar eitjes gaat afzetten. Het kan soms uren duren voordat het zover is en al die tijd zeult het vrouwtje het mannetje op haar rug mee. Padden zetten hun eieren af in snoeren en in tegenstelling tot de eiafzetting bij kikkers kan dat proces wel eens een paar uur duren. Na een of meerdere weken, afhankelijk van de soort, komen uit al die eitjes de bekende kikkervisjes tevoorschijn.
Herman Beuvens
