Weert

November, de slachtmaand, staat wat betreft het weer bij de meeste mensen heel slecht aangeschreven. Heel normaal voor deze maand zijn storm en regen soms ook vergezeld met hagel en natte sneeuw.
Ondanks het vaak gure weer en de korte maar beruchte zogenaamde
Allerheiligenwintertjes is het toch wel de moeite waard om goed gewapend tegen kou en regen er in de natuur op uit te trekken want daar is ook nu nog van alles te zien.

Omdat de meeste bomen en struiken hun bladeren al hebben verloren is nu goed te zien hoe ze zijn gegroeid. Bijvoorbeeld hoe slingerplanten zich om hun steungevende gastheer hebben gedraaid. Sommige van deze planten hebben een duidelijke voorkeur voor de richting waarin ze om hun steunpunt draaien. Hop is bijvoorbeeld rechtsdraaiend, met de wijzers van de klok mee, terwijl haagwinde altijd linksdraaiend is dus tegen de klok in.
Andere planten bijvoorbeeld bitterzoet hebben bij het klimmen geen duidelijke voorkeur en draaien zowel rechts al links om.

Onze bladverliezende bomen en struiken zijn hun bladeren, nadat deze eerst waren verkleurd, nu meestal ook allemaal kwijt. Voordat de bladeren worden afgestoten haalt de boom er eerst alle belangrijke bouwstoffen, waaronder ook het bladgroen, uit de bladeren terug en slaat deze stoffen op in de wortels. Daardoor verkleuren de bladeren eerst van groen naar rood en geel en tenslotte naar het bruin van de verdroogde celwand.

De wondjes die overblijven nadat de bladeren zijn gevallen, worden allemaal afgesloten met een dun laagje kurk. Dit om te voorkomen dat de boom of struik te veel vocht daaruit zou verliezen.
Opvallend is dat bij enkele soorten bomen de bladeren wel verkleuren en verdorren maar voorlopig nog blijven zitten. Dit is het geval bij eiken zowel wintereik als zomereik, bij beuken en bij haagbeuken.
Toch is ook bij deze bomen al een kurklaagje gevormd dat de kanaaltjes die van tak naar blad lopen afsluit. Het wachten is hier alleen nog maar op een flinke stevige windvlaag.

De littekens die nu op de takken overblijven hebben soms een onverwachte vorm. Bij de paardekastanje zien ze er uit als de afdruk van een paardenhoef compleet met gaten voor de spijkers.
Bij de meeste bomen zijn boven deze littekens al de nieuwe knoppen te zien. Een uitzondering hierop vormt de plataan. Hier wordt de nieuwe knop gevormd in de gedeeltelijk holle bladsteel en het litteken zit daarom rondom de knop.

Al die afgevallen bladeren zijn, zeker in de komende wintermaanden een zegen voor Uw tuin. Dit bladerdek beschermt veel planten en bollen tegen de komende vorst.

In het voorjaar, als het weer warmer wordt zal al dit blad spoedig gaan verteren en een ideale humuslaag vormen.
Dit is voor de kwaliteit van de grond, en zeker zandgrond, van groot belang. Alleen op Uw gazon kunt u het afgevallen blad beter verwijderen om afsterven van het gras te voorkomen.

Herman Beuvens