Weert

Na de herfstmaand september zijn we nu in de wijnmaand oktober gekomen. Het is echt herfst geworden en dat kunnen we zien aan de natuur die al volop op haar retour is.
Het weer in oktober zou, zoals men vroeger zei, een aanwijzing zijn voor de komende winter. Een zachte, milde oktober zou een strenge winter voorspellen: "Is oktober warm en fijn, 't zal een scherpe winter zijn; maar is hij nat en koel, 't is van een zachte winter 't voorgevoel."

Het is deze maand bij uitstek de tijd voor paddestoelen. We kunnen paddestoelen indelen in drie groepen: de saprofyten, de parasieten en de symbionten.

De saprofyten zijn de opruimers in de natuur.De zwamvlok van deze paddestoelen is in staat om dode materialen, meestal hout maar ook bijvoorbeeld dennennaalden of dennenappels maar ook bladeren om te zetten in eenvoudige stoffen die als voedsel kunnen dienen voor alle bomen en planten.
Zonder deze opruimers zouden onze bossen er heel anders uitzien!

Parasieten zijn paddestoelen die niet op dood maar op levend hout groeien en dit altijd doen ten koste van hun gastheer.Enkele beruchte parasieten zijn de honingzwam, de zwavelzwam en de dennevoetzwam ook wel dennemoorder genaamd. Bomen die door een van deze paddestoelen zijn aangetast gaan onherroepelijk verloren.

Een andere groep paddestoelen tast weliswaar levende bomen aan maar dan alleen de zwakke of zieke exemplaren zoals bijvoorbeeld de porseleinzwam doet. Dit is dus een tussenvorm tussen saprofyten en parasieten.

De symbionten tenslotte zijn paddestoelen die samenleven met een andere plant bijvoorbeeld een boom. De zwamvlok van de paddestoel vormt een dicht weefsel rondom de haarwortels van de boom die daardoor veel beter water en voedingsstoffen in de bodem kan opnemen.
De paddestoel profiteert op zijn beurt weer van de suikers die door de boom in zijn bladeren worden gemaakt.
Beide organismen hebben voordeel van deze samenleving.

Het grootste aantal van de in ons land voorkomende paddestoelen is oneetbaar, dat wil zeggen dat ze naar niets of zelfs uitgesproken vies smaken. Een klein aantal van onze paddestoelen is smakelijk en eetbaar en een heel klein aantal tenslotte is giftig.

Onder de vergiftige paddestoelen in ons land zijn er die dodelijk giftig zijn, soms zo giftig dat genezing bijna niet mogelijk is.
Omdat enkele van de ergste giftige paddestoelen makkelijk kunnen worden verwisseld met goed eetbare en smakelijke soorten vallen er in streken waar veel paddestoelen in het wild voor de consumptie worden geplukt elk jaar weer dodelijke slachtoffers.

Herman Beuvens