Weert

Deze maand begint de zomer en dat betekent, als de temperatuur wat wil gaan stijgen, dat er in de natuur nu heel veel te zien is. Ongeveer driekwart van onze bloemen staat in bloei en er komen nog steeds nieuwe bloeiers bij.

De weilanden zijn bezaaid met gele stippen, hoofdzakelijk paardebloemen en boterbloemen. De eersten zijn wel eetbaar maar de boterbloemen worden ook door het vee als oneetbaar beschouwd.

Paardebloemen behoren tot de familie van de composieten. Na de familie van de orchideeën vormen zij de grootste plantenfamilie. Meer dan een tiende deel van onze inlandse planten behoort daartoe. Elke "bloem" bestaat uit een groot aantal, dicht op elkaar staande, kleinere bloempjes, vandaar de naam. Soms lijkt het alsof al die kleine bloempjes het hart vormen van een enkele grote bloem omdat ze ook nog omringd kunnen zijn door een krans van grotere bloemblaadjes. Dit is zeer goed te zien bij bijvoorbeeld madeliefjes, margrieten en zonnebloemen.

Ook de akkeronkruiden zoals korenbloem, klaproos en kamille staan nu in volle bloei. Door het gebruik van bestrijdingsmiddelen (gewasbeschermingsmiddelen) zien we de typische akkeronkruiden nu meestal niet meer op de akkers staan maar meestal gelukkig nog wel in de bermen. Klaproos en kamille zijn typisch planten van ruderale gronden, dat wil zeggen pas omgezette of omgewoelde grond. Let U maar eens op. Als er ergens een stukje grond is omgespit of een hoop zand is gestort zijn kamille en klaproos een van de eerste soorten die U daar ziet verschijnen.

Deze maand is ook de orchideeëntuin van Staatsbosbeheer in het Gerendal weer open gegaan. Op een zonnige krijthelling zijn daar de meeste van de in ons land voorkomende orchideeënsoorten bijeen gebracht. Orchideeën zijn de grootste en ook de jongste plantenfamilie in deze wereld en hun bloemen, ook die van onze inlandse soorten, zijn schitterend.
Orchideeën leven in symbiose met een schimmel in de grond die voor elke soort verschillend is. Symbiose betekent dat beide individuen voordeel hebben van hun samenleving. In dit geval kan de orchidee zelfs niet buiten de schimmel: sterft deze laatste dan sterft ook de orchidee. Het overplanten van orchideeën is dan ook, behalve dat het verboden is, bijna niet mogelijk omdat in de meeste gevallen de bijbehorende schimmel deze operatie niet overleeft.

Een groot aantal planten is voor hun bevruchting afhankelijk van insecten. De meeste insecten worden naar de plant gelokt door de belofte aan voedsel. Maar er zijn, ook in ons land, orchideeënsoorten die een heel ander lokmiddel gebruiken. Zij scheiden namelijk geurstoffen af die lijken op de sekslokstoffen waarmee vrouwelijke insecten hun mannelijke soortgenoten lokken. De mannetjes komen op die orchidee af en gaan met de bloem "paren". Op deze manier wordt het stuifmeel van de ene naar de andere bloem overgebracht en vindt er dus een bevruchting plaats maar dan niet zoals het insect het had bedoeld!

Herman Beuvens